महिलांनो, आता तुम्ही सुद्धा स्वतःचा व्यवसाय उभा करा; सरकार देईल ५ लाखांचे बीनव्याजी कर्ज..

Lakhpati Didi Yojana 2025: फेब्रुवारी २०२५ रोजी सादर झालेल्या अंतरिम अर्थसंकल्पात अर्थमंत्री निर्मला सीतारमण यांनी लखपती दीदी योजनेच्या विस्ताराची घोषणा केली. महिलांना आर्थिकदृष्ट्या सक्षम आणि आत्मनिर्भर बनवण्याच्या उद्देशाने सुरू झालेल्या या योजनेने आतापर्यंत दोन कोटी महिलांना लखपती बनवण्याचे उद्दिष्ट ठेवले होते, जे आता तीन कोटींपर्यंत वाढवण्यात आले आहे. जर तुम्हीही कौशल्य प्रशिक्षण घेऊन स्वतःचा व्यवसाय सुरू करण्याची इच्छा बाळगत असाल, तर लखपती दीदी योजना तुमच्यासाठी एक उत्तम संधी आहे. या योजनेचे फायदे काय आहेत आणि तुम्ही याचा लाभ कसा घेऊ शकता, याची सविस्तर माहिती या लेखात दिली आहे.

लखपती दीदी योजना म्हणजे काय?

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी १५ ऑगस्ट २०२३ रोजी लाल किल्ल्यावरून देशाला संबोधित करताना लखपती दीदी योजनेची घोषणा केली. ही योजना देशभरातील महिलांच्या बचत गटांशी जोडलेली आहे. लखपती दीदी योजना हा एक कौशल्य विकास प्रशिक्षण कार्यक्रम असून, याद्वारे महिलांना विविध कौशल्ये शिकवून त्यांना स्वतःच्या पायावर उभे राहण्यास मदत केली जाते. या योजनेअंतर्गत, पात्र महिलांना स्वयंरोजगार सुरू करण्यासाठी १ ते ५ लाख रुपयांपर्यंत व्याजमुक्त कर्ज देखील उपलब्ध करून दिले जाते. आर्थिकदृष्ट्या दुर्बळ महिलांना सक्षम बनवणे हा या योजनेचा मुख्य उद्देश आहे.

योजनेची प्रमुख वैशिष्ट्ये:

अर्थसंकल्पातील वाढीव तरतूद:

फेब्रुवारी २०२५ रोजीच्या अर्थसंकल्पीय भाषणात अर्थमंत्री निर्मला सीतारमण यांनी लखपती दीदी योजनेला अधिक प्रोत्साहन देण्याची घोषणा केली. त्यांनी सांगितले की, आतापर्यंत एक कोटी महिलांना लखपती दीदी बनवण्यात आले आहे, ज्यामुळे त्यांच्या जीवनात सकारात्मक बदल झाले आहेत. आता सरकारने हे उद्दिष्ट वाढवून तीन कोटी महिलांपर्यंत नेले आहे. यापूर्वी दोन कोटी महिलांना लखपती दीदी बनवण्याची योजना होती, ज्यामध्ये आता वाढ करण्यात आली आहे.

लखपती दीदी योजनेचे लाभ:

लखपती दीदी योजना महिलांसाठी अनेक महत्त्वपूर्ण फायदे घेऊन आली आहे:

• आर्थिक मदत: या योजनेत प्रत्येक महिलेला स्वतःचा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी १ ते ५ लाख रुपयांपर्यंत कर्ज मिळते.
• लक्ष्यवाढ: आतापर्यंत एक कोटींहून अधिक महिलांनी या योजनेचा लाभ घेतला आहे आणि आता केंद्र सरकारने तीन कोटी महिलांना लखपती बनवण्याचे लक्ष्य ठेवले आहे.
• आर्थिक साक्षरता: महिलांना आर्थिकदृष्ट्या सक्षम बनवण्यासाठी विस्तृत आर्थिक साक्षरता कार्यक्रम आयोजित केले जातात.
• बचतीला प्रोत्साहन: या योजनेद्वारे महिलांना बचत करण्याची प्रेरणा मिळते आणि त्यांना या प्रक्रियेत सहानुभूती मिळते.
• सूक्ष्म कर्ज सुविधा: महिलांना लहान प्रमाणात कर्ज घेण्यासाठी सूक्ष्म कर्ज सुविधा उपलब्ध आहे.
• कौशल्य विकास: या योजनेत व्यावसायिक प्रशिक्षण आणि कौशल्य विकासावर विशेष लक्ष केंद्रित केले जाते. उद्योजक बनू इच्छिणाऱ्या महिलांना व्यवसाय सुरू करण्याचा योग्य सल्ला दिला जातो.
• डिजिटल बँकिंग: महिलांना मोबाईल वॉलेटसारख्या डिजिटल बँकिंग प्लॅटफॉर्मचा वापर करण्यास प्रोत्साहित केले जाते.
• विमा संरक्षण: महिलांना परवडणारे विमा संरक्षण मिळते, ज्यामुळे त्यांची आणि त्यांच्या कुटुंबाची आर्थिक सुरक्षा सुनिश्चित होते.
• आत्मविश्वास वाढ: योजनेत समाविष्ट असलेल्या विविध प्रशिक्षण कार्यक्रमांमुळे महिलांचा आत्मविश्वास वाढतो.

लखपती दीदी योजनेसाठी पात्रता:

या योजनेसाठी अर्ज करू इच्छिणाऱ्या महिलांनी खालील पात्रता निकष पूर्ण करणे आवश्यक आहे:

• अर्जदार महिला भारताची नागरिक असावी.
• अर्जदाराचे वय १८ ते ५० वर्षांच्या दरम्यान असावे.
• बचत गटांमध्ये कार्यरत असलेल्या महिलांना या योजनेचा लाभ मिळेल.
• अर्जदार महिलेचे वार्षिक उत्पन्न तीन लाखांपेक्षा जास्त नसावे.
• अर्जदार किंवा तिच्या कुटुंबातील कोणत्याही सदस्याकडे सरकारी नोकरी नसावी.

लखपती दीदी योजनेसाठी आवश्यक कागदपत्रे:

अर्ज भरताना खालील कागदपत्रे आवश्यक असतील:

• आधार कार्ड
• पॅन कार्ड
• उत्पन्नाचा दाखला
• पत्त्याचा पुरावा
• शैक्षणिक प्रमाणपत्र
• बँक खाते पासबुक
• पासपोर्ट आकाराचा फोटो
• मोबाईल नंबर

लखपती दीदी योजनेसाठी अर्ज प्रक्रिया:

तुम्ही लखपती दीदी योजनेसाठी ऑनलाइन आणि ऑफलाइन दोन्ही प्रकारे अर्ज करू शकता:

ऑनलाइन अर्ज प्रक्रिया:

1. सर्वप्रथम भारत सरकारच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या.
2. वेबसाइटचे होम पेज उघडल्यावर, ‘लखपती दीदी योजना’ या पर्यायावर क्लिक करा.
3. क्लिक केल्यावर अर्जाचा फॉर्म तुमच्यासमोर उघडेल.
4. फॉर्ममध्ये विचारलेली सर्व आवश्यक माहिती काळजीपूर्वक भरा.
5. नोंदणी पूर्ण झाल्यावर, आवश्यक कागदपत्रे स्कॅन करून अपलोड करा.
6. शेवटी ‘सबमिट’ बटणावर क्लिक करा.
7. अर्जाचा फॉर्म जमा झाल्यावर त्याची प्रिंट काढून घ्या आणि आपल्याकडे सुरक्षित ठेवा.

ऑफलाइन अर्ज प्रक्रिया:

1. ऑफलाइन अर्ज करण्यासाठी, तुमच्या जवळच्या ब्लॉक ऑफिस किंवा महिला आणि बालविकास विभागाच्या कार्यालयात जा.
2. संबंधित कर्मचाऱ्यांकडून लखपती दीदी योजनेचा अर्ज मिळवा.
3. अर्जात विचारलेली सर्व माहिती अचूकपणे भरा.
4. अर्जासोबत आवश्यक कागदपत्रांची झेरॉक्स प्रत जोडा.
5. भरलेला अर्ज आणि आवश्यक कागदपत्रे त्याच कार्यालयात जमा करा जिथून तुम्ही अर्ज घेतला होता.
6. अर्ज जमा केल्यावर तुम्हाला एक पावती मिळेल, ती जपून ठेवा.

निष्कर्ष:

लखपती दीदी योजना 2025 ही महिला सक्षमीकरणाच्या दिशेने उचललेले एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. या योजनेमुळे महिलांना स्वतःचा व्यवसाय सुरू करण्याची प्रेरणा मिळेल आणि त्या आर्थिकदृष्ट्या अधिक सक्षम बनतील. केंद्र सरकारच्या या प्रयत्नांमुळे निश्चितच महिलांच्या जीवनात सकारात्मक बदल घडून येतील आणि त्यांच्यात एक नवीन भविष्य घडवण्याचा आत्मविश्वास निर्माण होईल. त्यामुळे, पात्र महिलांनी या योजनेचा निश्चित लाभ घ्यावा.